Günlük Enerji Yazılar

Katmanlı Mimari Nedir? Bir Hikâyenin İçinde Mimarinin Katmanlarını Keşfetmek Bazı kavramlar vardır ki onları anlamak için sadece tanımlarını bilmek yetmez; hissetmek, yaşamak ve hikâyelerle içselleştirmek gerekir. Bugün size böyle bir kavramdan, “katmanlı mimari”den bahsetmek istiyorum. Ama kuru bir tanım yerine, birlikte bir hikâyeye dalalım. Belki de bu yolculuk, teknik bir terimin ötesinde bambaşka anlamlar kazandırır bize… — Bir Projenin Hikâyesi: Elif ve Mert’in Dünyası Bir zamanlar, modern bir şehirde yükselmesi planlanan bir yazılım projesi vardı. Bu proje, tıpkı bir bina gibi sağlam temeller üzerine kurulmalıydı. İşte bu yolculuğun merkezinde iki isim vardı: Mert ve Elif. Mert, çözüm odaklı ve stratejik…

Ekonomik Perspektiften İslâm’da 7 Büyük Günah: Ahlaki Sermayenin Tükenişi Bir ekonomist için en temel mesele, kıt kaynakların en verimli biçimde kullanılmasıdır. İnsan hayatı da bu anlamda sınırlı bir zaman, enerji ve fırsatlar toplamıdır. Her seçim bir maliyet doğurur; çünkü her tercih edilen alternatif, başka bir fırsatı ortadan kaldırır. Bu noktada, İslâm’ın “7 büyük günah” kavramı, sadece dini bir uyarı değil, aynı zamanda ekonomik bir sistemin ahlaki omurgasını temsil eder. Ahlaki sermaye erozyona uğradığında, piyasalar çöker; güven kaybolduğunda, ekonomik refah sürdürülemez hale gelir. 1. Allah’a Ortak Koşmak: Değerlerin Tek Merkezliliğini Kaybetmek Şirk, ekonomik açıdan sistemin merkezî dengesinin bozulması anlamına gelir. Kapitalist…

Hayatın dokusunu oluşturan en küçük ayrıntıların, aslında ne kadar büyük anlamlar taşıdığını hiç düşündünüz mü? Bir gün, bir iplik fabrikasında yolları kesişen iki insanın hikâyesi, bana bunu derinden hissettirdi. Belki siz de bu satırları okurken, kendi hayatınızın ipliklerini hatırlayacaksınız… Bir Araya Gelen İplikler Gibi: Elif ve Arda’nın Hikâyesi Elif, empatisiyle dokunduğu her kalbi ısıtan, detaylara önem veren bir tasarımcıydı. Yünlerin ve pamukların arasında saatlerini geçirir, her bir ipliğe bir karakter gibi davranırdı. Arda ise çözüm odaklı, stratejik düşünen bir üretim mühendisiydi. İşe akılla yaklaşır, her şeyin planlı ve verimli olması için çalışırdı. Birbirlerinden tamamen farklı gibi görünen bu iki insan,…

Kasık Mantarı Nasıl Görünür? Bilimsel Gerçekleri Sade Bir Dille Konuşalım Kasık bölgesinde ortaya çıkan kaşıntı, kızarıklık ve rahatsız edici döküntüler… Çoğumuz bunu yaşadık veya bir yakınımızdan duyduk. “Acaba tahriş mi oldu yoksa mantar mı başladı?” diye düşünmek oldukça yaygın. Aslında bu sorunun cevabını anlamak için karmaşık tıbbi terimlere değil, biraz bilimsel merak ve dikkatli gözleme ihtiyacımız var. Hadi gelin, “kasık mantarı nasıl görünür?” sorusuna hem bilimsel hem de herkesin anlayabileceği bir yanıt arayalım. Kasık Mantarı Nedir? (Kısa ve Öz Tanım) Tıpta “tinea cruris” olarak bilinen kasık mantarı, dermatofit adı verilen mikroskobik mantarların neden olduğu yüzeysel bir deri enfeksiyonudur. Bu mantarlar…

Veri Görselleştirme Tipleri ve Toplumsal Yapıların Anlatısı Toplumsal Yapılar ve Veri Görselleştirme: Bir Araştırmacının Perspektifi Bir araştırmacı olarak, toplumsal yapıları ve bireylerin etkileşimlerini anlamaya çalışırken, sayılar ve veriler çoğu zaman bize çok şey anlatır. Ancak, verilerin kendisi, insan toplumunun dinamiklerini anlatmada tek başına yeterli olmayabilir. Veriler, onların nasıl sunulduğu ve yorumlandığına bağlı olarak farklı anlamlar taşır. Bu noktada, veri görselleştirme devreye girer. Veriyi anlamlandırmak, sadece sayıları sıralamak değil, o sayılara anlam yüklemek, toplumsal yapıların, normların ve rollerin izlerini sürmektir. Veri görselleştirme, yalnızca teknik bir araç değil, aynı zamanda bir anlatı biçimidir. Bu yazıda, veri görselleştirmenin farklı tiplerini inceleyecek ve bu…

“Kasap ne kadar maaş alıyor?” sorusu aslında bıçağın keskin yüzü: Etin fiyatı artarken emeğin değeri neden yerinde sayıyor? Kusura bakmayın ama söyleyeceğim: Bugün Türkiye’de kasabın maaşı, yalnızca “kaç kilo et sattığıyla” ölçülemez. Soğuk oda, uzun mesai, kesim riskleri, müşteriyle boğuşma, zincir marketlerin baskısı… Hepsi tek bir maaş zarfına sığdırılmaya çalışılıyor. Peki bu zarfın içindeki rakam gerçeği yansıtıyor mu, yoksa kasapların alın teri makyajlı ortalamalara mı mahkûm? 2025’te kasapların bildirilen ortalama maaşı 37.100 TL; alt bant 25.500 TL, üst bant 55.800 TL. Usta/şef pozisyonunda ise ortalama 98.805 TL’ye kadar çıkan örnekler var. Ama rakamların ardında ciddi bir mesai ve risk var.…

Tırahalı Ne Demek? Ekonomik Perspektiften Bir Kavramın Anatomisi Kaynakların sınırlı, ihtiyaçların ise sonsuz olduğu bir dünyada yaşadığımızı her ekonomist bilir. Bu gerçek, her kararın bir fırsat maliyeti olduğunu hatırlatır. Seçimlerimizin sonuçları, yalnızca bireysel refahı değil, toplumsal dengeleri de belirler. Bu bağlamda, Türkçede zaman zaman duyduğumuz “tırahalı” kelimesi, yüzeyde basit bir tanıma sahip gibi görünse de, ekonomik düşünce açısından son derece zengin bir içeriğe sahiptir. Bu yazıda, “tırahalı” kavramını sadece dilsel bir tanım olarak değil, piyasa dinamikleri, bireysel karar alma süreçleri ve toplumsal refah çerçevesinde analiz edeceğiz. Tırahalı Nedir? Kavramın Kökeni ve Anlamı Tırahalı kelimesi, genellikle “taşımaya uygun”, “yük çekmeye elverişli”…

Karşı Almak Ne Demek? Bir Kavramın İnsan Hikâyeleriyle Dolu Yolculuğu Gündelik hayatta sık sık duyduğumuz ama üzerinde pek düşünmediğimiz kelimelerden biridir “karşı almak.” Basitçe “birini veya bir şeyi karşılamak” gibi görünse de, aslında içinde saygı, misafirperverlik, iletişim ve hatta kültürel kodlar barındırır. Peki “karşı almak” sadece biri geldiğinde kapıda gülümsemek midir, yoksa çok daha derin anlamlara mı sahiptir? Gelin bu kavramı hem veriler hem de gerçek hayattan örneklerle ele alalım; çünkü bazen en sıradan kelimeler bile bizi insanlığın özüne götürebilir. “Karşı Almak”ın Temel Anlamı Kökeni ve Dilsel Anlamı Türkçede “karşı almak” kelimesi, birini geldiğinde karşılamak, hoş geldin demek, misafir etmek…

Karıncayiyen kaç cm? Bir ölçünün kalplerde bıraktığı iz Akşamüstü ışığı kitaplığın raflarını turuncuya boyarken, size anlatmak istediğim bir sahne var: Eski bir müzenin sessiz salonunda, cam bir vitrinin önünde yan yana duran iki insan. Emre, stratejik ve çözüm odaklı bir zihinle, not defterine sayılar, ölçüler ve tarihleri döküyor. Elif, ilişkisel ve empatik yaklaşımıyla, vitrindeki doldurulmuş karıncayiyenin gözlerinde hikâyeler arıyor. İkisi de aynı soruyu fısıldıyor: “Karıncayiyen kaç cm?” Ama cevap, yalnızca bir sayı değil; bir yolculuk, bir bakış, bir birlikte-anlama çabası. Ölçmek mi, anlamak mı? (Bir başlığın altındaki iki yol) Emre’nin kalemi hızlı: “Türler, ölçüler, karşılaştırmalar…” — Dev karıncayiyen (Myrmecophaga tridactyla):…

Tarih Hangi Bölümden Alıyor? Bir Felsefi Perspektif Üzerine Derinlemesine Bir İnceleme Filozofik Bir Bakış: Tarihin Doğası Üzerine Düşünmek Tarih, insanlık deneyiminin izlediği bir yolculuk, bir anlam arayışı ve aynı zamanda bir yapıdır. Ancak, tarih sadece geçmişin akışı mıdır, yoksa daha derin bir varlıkla mı ilişkilidir? Filozoflar tarih hakkında düşündüklerinde, bunu yalnızca belirli bir zaman diliminin anlatısı olarak görmeyi reddederler. Onlar için tarih, insan varoluşunun, bilincinin ve toplumsal ilişkilerinin bir araya geldiği bir dinamik süreçtir. Tarih, sadece bir kronolojiyi değil, bir düşünsel yapıyı ve varoluşu içerir. Felsefi bakış açılarıyla tarih, daha çok bir keşif ve sorgulama sürecidir. Epistemolojik, etik ve ontolojik…